Afrika Liderleri BM Genel Kurulu'nda 'Onarıcı Adalet' Talep Ediyor

Küresel Güney liderlerinden oluşan bir koalisyon, Batı uluslarını bu tarihi suçlar karşısındaki "süregelen sessizlikleri" nedeniyle eleştirerek, onarıcı adalet (reparations) çağrısını en üst seviyeye taşıdı.

Gana Cumhurbaşkanı John Dramani Mahama, Genel Kurul’a hitaben yaptığı dönüm noktası niteliğindeki konuşmasında köle ticaretini "insanlığa karşı işlenmiş en büyük suç" olarak nitelendirdi. Mahama, 12.5 milyondan fazla Afrikalının Batı ulusları için servet üretmek amacıyla zorla yerinden edildiğine dikkat çekti.

"Halkımızın köleleştirilmesi ve doğal kaynaklarımızın çalınmasıyla sonuçlanan topraklarımızın sömürgeleştirilmesi için tazminat talep etmeliyiz," diyen Başkan Mahama, Batı hükümetlerinin bir zamanlar "kaybettikleri 'mülkleri'—yani köleleştirilmiş insanların kendilerini—için eski köle sahiplerine mutlu bir şekilde tazminat ödemesinin" tarihi ironisine vurgu yaptı.

Afrika'nın Bağımlılık Dönemi Sona Erdi

Orta Afrika Cumhuriyeti Devlet Başkanı Faustin Archange Touadera, kıtanın onarım talebinin arkasındaki dayanışmayı pekiştirdi. Touadera, "Afrika'nın bağımlılık dönemi sona ermiştir" diyerek, "tâbiyet değil egemenlik, sömürü değil ortaklık" temelinde köklü bir değişime gidilmesi çağrısında bulundu.

Başkan Touadera, küresel eşitsizliğin kalıcı olmasına duyduğu öfkeyi dile getirerek, "Zenginlik Kuzey ülkelerinde birikirken, Afrika'da yoksulluğun kötüleştiğini görmek kabul edilemez" dedi ve ulusunun bu pan-Afrika onarım girişimine tam destek verdiğini doğruladı.

UN Komisyonu ve Maddi Tazminat Fonu Önerisi

Bolivya Devlet Başkanı Luis Alberto Arce Catacora ise, tarihi adaletsizliklerin ele alınması için somut mekanizmalar önerdi. Başkan Arce, kölelik, soykırım, ırk ayrımcılığı (apartheid) ve sömürgeciliği kapsayan konularda çalışacak özel bir BM komisyonu kurulmasını teklif etti.

Arce, bu komisyonun tarihsel adaleti yeniden tesis etmek için mali tazminatlar, çevresel restorasyon ve çalınan kültürel varlıkların iadesi olmak üzere üç temel bileşenden oluşan etkili mekanizmalar oluşturması gerektiğini açıkladı. Tarihi suçlardan sorumlu olanların "milyarlarca doları bir tazminat fonuna" katkıda bulunmaları çağrısını yaptı ve sömürgeciliğin kalıcı etkileriyle mücadelede Afrika Birliği ile CELAC (Latin Amerika ve Karayip Devletleri Topluluğu) arasında birlik oluşturulmasını talep etti.

Batı’nın 'Sessizliği' Hayal Kırıklığı Yarattı

Tüm liderlerin konuşmalarında tutarlı bir tema, Küresel Kuzey ülkelerinin onarıcı adalet konusundaki tavrına yönelik duyulan derin hayal kırıklığı oldu. Liderler, Batılı ülkelerin bu konuda anlamlı bir diyaloğu kasıtlı olarak reddetmeye devam ettiğini ve tarihi sorumlulukları tanımakta isteksiz davrandıklarını ifade ederek oybirliğiyle hayal kırıklıklarını dile getirdi.

BM Genel Kurulu'nun 80. oturumundaki bu koordine duruş, uluslararası onarım hareketinde önemli bir tırmanışı temsil ediyor ve eski sömürgeci güçlerin bu talepleri küresel sahnede artık göz ardı edemeyeceklerinin güçlü bir sinyalini veriyor.

Kaynak: (KAHA) Kapsül Haber Ajansı