Alzheimer Teşhisinde Çığır Açan Gelişme: FDA İlk Kan Testine Onay Verdi!
Bu yeni test, Alzheimer'ın temel belirtilerinden biri olan amiloid plaklarını basit bir kan örneği aracılığıyla tespit ederek, diğer yaygın kullanılan ve daha invaziv tanı yöntemlerine kıyasla büyük bir kolaylık sağlıyor.
Alzheimer Derneği Baş Bilim Sorumlusu ve Medikal İlişkiler Lideri Dr. Maria C. Carrillo, bu gelişmeyi "Bugün, Alzheimer hastalığı teşhisinde bir başka önemli adımı işaret ediyor. Amerikalılar uzun süredir basit ve doğru bir teşhis almakta zorlanıyordu; FDA'nın bugünkü kararıyla, daha fazla bireyin erken ve doğru teşhis almasının kolaylaşacağını umuyoruz," sözleriyle değerlendirdi.
Kan Testi, Tanı Sürecinin Önemli Bir Parçası Haline Geliyor
Günümüzde Alzheimer hastalığını teşhis etmek için tek başına yeterli bir test bulunmamasına rağmen (bu yeni onaylanan test de dahil olmak üzere), kan testleri tanı sürecinin önemli bir parçası olarak öne çıkıyor. Hekimler şu anda doğru bir teşhis koymak ve hangi hastaların onaylanmış tedavilere uygun olduğunu belirlemek için tıbbi geçmiş, nörolojik muayeneler, bilişsel ve fonksiyonel değerlendirmeler, beyin görüntüleme, omurilik sıvısı analizi ve giderek artan oranda kan testlerini bir arada kullanıyorlar.
FDA'nın açıklamasına göre, "Lumipulse G pTau217/ß-Amiloid 1-42 Plazma Oranı" testi, 55 yaş ve üzeri, Alzheimer hastalığı belirti ve semptomları gösteren yetişkin hastalarda Alzheimer hastalığına bağlı amiloid plaklarının erken tespiti için kullanılacak.
İlk FDA Onaylı Kan Testi: Erken Teşhis Umudu Artıyor
Piyasada Alzheimer ile ilişkili kan bazlı biyobelirteçleri tespit etmek için çeşitli laboratuvar testler bulunmaktaydı. Ancak bu, FDA tarafından kullanım için onaylanan ilk test olma özelliğini taşıyor. Kan testleri uzun yıllardır klinik araştırmalarda kullanılıyordu ve giderek artan bir şekilde uzmanlar tarafından klinik ortamlarda, genellikle ek testlerle takip edilen bir ilk tarama aracı olarak kullanılıyor.
Dr. Carrillo, "Kan bazlı biyobelirteçler, Alzheimer hastalığını nasıl tanımladığımızı ve anladığımızı yeniden şekillendiriyor. Aynı zamanda, sağlık profesyonellerinin dikkate alması gereken önemli sorular da var; özellikle kimlerin ve ne zaman test edilmesi gerektiği gibi," şeklinde konuştu.
Alzheimer Derneği'nden Klinik Uygulama Kılavuzları Geliyor
Alzheimer Derneği, kan biyobelirteç testlerinin uzmanlık alanlarında kullanımına yönelik klinik uygulama kılavuzlarının geliştirilmesine öncülük ediyor. Bu kılavuzlar, bu yaz Toronto'da ve çevrimiçi olarak düzenlenecek olan Alzheimer Derneği Uluslararası Konferansı'nda (AAIC) tanıtılacak. İlk aşamada sunulacak klinik uygulama kılavuzları, uzmanlara kimlerin ne zaman test edilmesi gerektiği konusunda karar verme sürecinde rehberlik edecek kanıta dayalı öneriler sunacak. Dernek, bu arada sağlık profesyonellerini kan testlerinin klinik uygulamada ve araştırma ortamlarında uygun kullanımına dair 2022 tarihli önerilere başvurmaya çağırıyor.
Erken Teşhis Talebi Yüksek
2025 Alzheimer Hastalığı Gerçekleri ve Rakamları özel raporu, Amerikalıların yaklaşık %80'inin Alzheimer hastalığına yakalanıp yakalanmadıklarını yaşamlarını etkilemeden önce öğrenmek istediğini ortaya koydu. Özellikle, Amerikalıların %91'i, basit bir test (kan biyobelirteç testi gibi) mevcut olsaydı yaptırmak istediklerini belirtti. Erken tedavi ve bakıma erişim, basit bir test istemenin temel nedeni olarak öne çıkıyor.
Dr. Carrillo, "Erken teşhis ve tedaviye olan bu ilgi, uygulaması kolay ve yaygın olarak erişilebilir tanı testlerine doğru ilerlememizin ne kadar önemli olduğunu vurguluyor," dedi.
Bu gelişme, Ulusal Sağlık Enstitüleri (NIH), Alzheimer Derneği ve diğer özel kuruluşların Alzheimer ve demans araştırmalarına yaptığı tarihi yatırımların mümkün kıldığı, daha iyi teşhis ve nihai tedaviye yönelik atılan son adımdır. Bu artan yatırım sayesinde, bilim insanları temel hastalık bilgisini ilerletmek, riski azaltmanın yollarını belirlemek, erken teşhis ve ilaç hedeflemesi için yeni biyobelirteçler keşfetmek ve hastalığı modifiye edici tedaviler geliştirmek için daha hızlı bir tempoda çalışabilmişlerdir.
