Daha Fit Bir Yaşam İçin Popüler Yöntem: Aralıklı Oruç
Sosyal medyada fenomenlerin, diyetisyenlerin ve sağlık uzmanlarının sıkça önerdiği bu yöntem, yalnızca kilo verdirmekle kalmıyor aynı zamanda vücut direncini artırıyor, metabolizmayı düzenliyor ve hatta yaşlanmayı geciktiriyor. Peki aralıklı oruç nedir, nasıl uygulanır, gerçekten bu kadar etkili mi?
Uzman Diyetisyen Fatma Nur Coşkun, aralıklı orucun bilinmesi gereken yönlerini, bilimsel veriler ışığında anlattı.
16 Saat Aç Kal, 8 Saat Doy: Aralıklı Oruç Nedir?
Aralıklı oruç, belirli sürelerle açlık ve tokluk dönemlerini planlayarak enerji alımını sınırlayan bir beslenme modelidir. Bu yöntemin birçok farklı tipi bulunmakla birlikte, günümüzde en çok tercih edilen modeli 16:8 sistemidir. Bu yöntemde bireyler günün 16 saatinde hiçbir kalorili gıda tüketmez, yalnızca su, sade maden suyu veya şekersiz bitki çayları içer. Kalan 8 saatlik beslenme diliminde ise sağlıklı ve dengeli öğünler tüketilir.
“Örneğin akşam 20.00’de son öğününü yiyen bir birey, ertesi gün öğlen 12.00’ye kadar sadece sıvı tüketerek açlık sürecini tamamlamış olur,” diyen Uzm. Dyt. Fatma Nur Coşkun, bu sürenin ardından gelen 8 saatlik zaman diliminde ise kişinin sağlıklı besinlerle doyurucu öğünler almasının şart olduğunu vurguluyor.
Sadece Aç Kalmak Yetmez! Beslenme Kalitesi Hayati Önem Taşıyor
Aralıklı oruç uygulayan bireylerin, tokluk süresindeki beslenme tercihleri yöntemin başarısını doğrudan etkiliyor. “Tokluk döneminde yüksek proteinli, lifli ve besleyici gıdalar tercih edilmeli. Sebzeler, tam tahıllar, balık, meyve ve kaliteli yağlar öne çıkmalı” diyen Uzm. Dyt. Fatma Nur Coşkun, işlenmiş gıdalar, şekerli içecekler, kızartmalar ve alkol gibi zararlı tüketimlerin bu yöntemin tüm faydasını ortadan kaldırabileceğini belirtiyor.
Aralıklı orucu destekleyen en önemli unsur ise fiziksel aktivite. Coşkun, “Haftada en az 3 gün 30 dakikalık yürüyüş bile metabolizmayı desteklemek için oldukça etkili” diyerek egzersizin önemine dikkat çekiyor.
Sadece Zayıflamak Değil! Aralıklı Oruç Kalbi de Koruyor
Aralıklı orucun bilimsel çalışmalarla da desteklenen sağlık faydaları oldukça etkileyici. Bu yöntem yalnızca kilo kontrolü sağlamıyor aynı zamanda kan şekeri ve insülin direncini düşürerek diyabet riskini azaltıyor, trigliserid ve kolesterol seviyelerini dengeleyerek kalp hastalıklarına karşı koruma sağlıyor.
Uzm. Dyt. Fatma Nur Coşkun’a göre bu beslenme modeli sayesinde oksidatif stres ve inflamasyon azalarak bağışıklık sistemi güçleniyor. Üstelik yağ kaybı yaşanırken kas kütlesi korunabiliyor bu bu sayede kilo verirken vücut şeklinin daha sağlıklı kalmasını sağlıyor.
Vücudun Biyolojik Saatine Saygı Duy! Sirkadiyen Ritme Uygun Beslenme
Aralıklı orucun etkilerini artıran en önemli faktörlerden biri de insan vücudunun biyolojik saati, yani sirkadiyen ritim. Coşkun, “Vücudun hormonal dengeleri ve metabolizması, gün ışığına göre şekillenir. Bu ritme uygun şekilde beslenmek hem kilo kontrolünü kolaylaştırır hem de hormon sağlığını destekler” diyor. Özellikle sabah ve gündüz saatlerinde beslenme, akşam saatlerinde ise sindirim sisteminin dinlenmesine fırsat tanınması öneriliyor.
Bağırsak Mikrobiyotasıyla Barışın! Açlık Sindirime de İyi Geliyor
Yalnızca sindirim değil bağışıklık sistemi, ruh hali ve hatta beyin sağlığı üzerinde bile etkili olan bağırsak mikrobiyotası aralıklı oruç sayesinde desteklenebiliyor. Açlık periyotları sırasında sindirim sistemi dinlenme şansı buluyor ve bu sayede mikrobiyal çeşitlilik artabiliyor. Bu da hem gaz, şişkinlik gibi şikâyetleri azaltıyor hem de genel sağlığı olumlu yönde etkiliyor.
Kimler Dikkat Etmeli? Herkes İçin Uygun mu?
Her ne kadar aralıklı oruç faydalı bir yöntem olarak öne çıksa da her bireyin sağlık durumu aynı değildir. Uzm. Dyt. Fatma Nur Coşkun özellikle şu grupları uyarıyor:
Hamileler ve emziren annelerGelişme çağındaki çocuklar ve ergenlerTip 1 diyabet hastalarıYeme bozukluğu geçmişi olan bireylerKronik ilaç kullananlar
Bu bireylerin mutlaka bir uzmana danışarak, kendi sağlık durumlarına göre uygun bir beslenme planı oluşturması gerekiyor.
Mucize Diyet Değil, Bilinçli Bir Yaşam Tarzı
Aralıklı oruç; doğru uygulandığında, kişiye özel bir planla ilerletildiğinde ve uzun vadeli sürdürülebilir bir yaşam tarzına dönüştürüldüğünde oldukça etkili bir yöntem. Ancak tek başına mucize bir diyet değil. Kilo kontrolü, metabolik denge ve genel sağlık için sağlıklı beslenme, egzersiz ve yaşam alışkanlıklarının bir bütün olarak ele alınması gerekir.
“Kısa sürede fazla kilo vermeyi değil, uzun vadeli sağlıklı yaşam alışkanlıkları kazanmayı hedefleyin” diyen Güneşli Erdem Hastanesi’nde görev yapan Uzman Diyetisyen Fatma Nur Coşkun, aralıklı orucun bu anlamda etkili ve bilimsel bir alternatif sunduğunu söylüyor.
