Ali KIRALİ: "TÜRİB'in Gelecek Vizyonu: Vadeli İşlem Piyasası ve Ürün Ticaretinde Uluslararası Merkez Olmak"

Etkinliğin "Hasat Sonrası Gelecek Projeksiyonları" temalı ikinci oturumunda konuşan Türkiye Ürün İhtisas Borsası (TÜRİB) Genel Müdürü Ali KIRALİ, Türkiye'de altı yılda ürün ihtisas borsacılığının ulaştığı konum ve tarım piyasalarındaki gelişmeleri aktararak, devreye alınması planlanan Vadeli İşlem Piyasası, Teverruk Piyasası ve Uluslararası Ürün Piyasasına ilişkin TÜRİB'in gelecek vizyonunu paylaştı.

TÜRİS ve ÜPAK'lı Aracılı Sistem ile ELÜS Piyasasında Yeni Dönem

TÜRİB özkaynaklarıyla geliştirilen yerli ve milli borsacılık yazılımı TÜRİB İşlem Sistemi'ne (TÜRİS) entegre edilen aracılı yapı sayesinde, Ürün Piyasası Aracı Kurumları (ÜPAKlar) ile tarımsal emtia piyasalarının daha şeffaf, yaygın ve erişilebilir bir şekilde işlemesi mümkün hale geldiğini belirten KIRALİ "TÜRİS'in yüksek performanslı ve esnek altyapısının, piyasa gözetiminde yapay zekâ tabanlı Algoritmik Takip ve İzleme Platformu (ATİP) ile entegre çalışması güvenli ve şeffaf işlem için önemli bir inovasyondur." dedi.

ÜPAKların, ülke genelindeki acenteleri Ticaret Borsaları üzerinden yatırımcılara ve üreticilere ulaşarak, lisanslı depoculuğun gelişimini desteklediğini ve elektronik ürün senedine (ELÜS) konu olabilecek yeni ürünlerin sisteme dahil edilmesini kolaylaştırdığını belirten KIRALİ, bu yapı sayesinde yatırımcı tabanının genişlediği değerlendirmesinde bulundu. KIRALİ "2025 yılı Eylül ayı itibarıyla sisteme kayıtlı yatırımcı sayısı 270.000'e ulaşırken, işlem yapan tekil yatırımcı sayısı 217.000'e yükselmiş; günlük ortalama işlem hacmi ise 2024'teki 267 milyon TL'den 2025'te 500 milyon TL'ye çıkarak %87 artış kaydetmiştir." dedi.

Vadeli İşlem Piyasasına Doğru

TÜRİB'in gelecek vizyonunun en önemli adımlarından biri olan Vadeli İşlem Piyasası'nın, ürün ihtisas borsacılığında yeni bir dönemi başlatacağını belirten KIRALİ, ELÜS ve TÜRİB fiyat endeksleri üzerine vadeli işlem sözleşmelerin işlem göreceği bu piyasanın; çiftçiler, tüccarlar ve sanayicilere ürün piyasındaki risklerini yönetme fırsatı sunarken, finansal yatırımcılara ise portföylerini çeşitlendirecek yeni bir yatırım aracı sunacağını belirtti.

1 Ekim 2025 tarihinde piyasaya merkezi takas hizmeti verecek İstanbul Takas ve Saklama Bankası (Takasbank) ile birlikte gerçekleştirilen tanıtım toplantısında, piyasa katılımcılarına ile birlikte piyasanın işleyiş detayları ve yol haritasının aktarıldığını belirten KIRALİ 2026 yılı Temmuz ayında devreye almayı hedefledikleri bu piyasa ile tarım piyasalarında öngörülebilirliğin artırılarak, Türkiye'nin bölgesel bir vadeli işlemler merkezi olma yolculuğunda kritik bir eşiğin aşılacağı değerlendirmesinde bulundu.

KIRALİ, TÜRİB'in 2026 yılında devreye almak üzere çalışmalarını sürdürdüğü diğer iki piyasa olan Ticaret Bakanlığının faaliyet izni verdiği antrepolardaki tarım ürünlerinin işlem göreceği Uluslararası Ürün Piyasası ve vergisel mevzuat altyapısı tamamlanma aşamasına gelen ve kısa vadeli fon temini için katılım finansına yönelik ELÜS üzerine emtia ticaretinin gerçekleştirileceği Teverruk Piyasası ile Türkiye'yi tarım emtiasına dayalı küresel ticaret ağının öncü aktörlerinden biri haline getirmek için çalıştıklarını vurguladı.